Een groener speelveld: kunnen voetbalclubs hun gedrag veranderen?

Hoe trap je een duurzamer spel af

Op sommige gebieden van duurzaamheid - waaronder een van de belangrijkste, vervoer - is vooruitgang onwaarschijnlijk zonder overheidssteun. In Duitsland is bijvoorbeeld gratis gebruik van het openbaar vervoer van en naar Bundesliga-wedstrijden inbegrepen bij het ticket.⁶ En tijdens het EK 2024 werd die regeling uitgebreid naar alle wedstrijden die in Duitsland werden gespeeld. Dat is niet iets wat clubs zelf kunnen regelen.

Maar er is veel wat ze wél kunnen doen om de milieu-impact van het voetbal te verkleinen.

Zo kunnen ze zich bijvoorbeeld richten op het verminderen van afval op wedstrijddagen. De tienduizenden fans die elk topduel bijwonen, produceren een aanzienlijke hoeveelheid afval - van wegwerpplastic zoals waterflessen tot voedselverpakkingen.

PLAEX Technologies is een van de innovatieve kleine en middelgrote ondernemingen (MKB) die hierin het voortouw nemen. Het Nederlandse bedrijf heeft zijn slimme afvalbak, Garby, getest in Stadion Galgenwaard van FC Utrecht en in De Grolsch Veste, het stadion van FC Twente.⁷

Victor Okoro legt uit dat stadions, meer dan vrijwel elk ander gebouw, “perfect gepositioneerd zijn om zero waste te bereiken”, omdat fans meestal geen eigen eten of drinken mogen meenemen. Dat betekent dat clubs precies kunnen controleren wat er wordt geconsumeerd – en wat wordt weggegooid. “Door slechts drie dingen te doen, kunnen ze zero waste realiseren,” zegt Okoro. “Beperk alle drankjes tot blikjes of recyclebare plastic bekers, serveer al het eten op recyclebaar papier of aluminium borden, en gebruik slimme afvalbakken zoals Garby om het afval automatisch te sorteren. Dan kan alles worden gerecycled.”

Tijdens de test konden fans punten verdienen voor elk kilogram afval dat zij correct weggooiden, die ze vervolgens konden inwisselen voor beloningen. Deze spelelementen zijn volgens Okoro een win-winsituatie voor de clubs: “We zien veel potentie in het verder ontwikkelen van deze functie voor clubs, omdat het hen extra betrokkenheid met hun publiek oplevert en meer mensen naar de fanshops trekt.”

Een ander Nederlands mkb-bedrijf dat het voetbal op dit gebied vooruithelpt is The Waste Transformers, dat ter plaatse biodigesters bouwt voor voedselafval. In 2023 installeerden ze een biodigester bij de Johan Cruijff ArenA in Amsterdam, de thuisbasis van AFC Ajax, die voedselafval omzet in elektriciteit voor het stadion en in natuurlijke meststof voor het veld.⁸

“Voedselafval scheiden van andere afvalstromen is een laagdrempelige oplossing – vooral als je het vervolgens ter plaatse gebruikt om je eigen stadion van stroom te voorzien,” zegt Lara van Druten, CEO en oprichter van The Waste Transformers. “Er zijn volop kansen voor voetbalclubs om zich te profileren als leiders op het gebied van duurzaamheid en zo het verhaal te veranderen om hun fans te inspireren. Dat is belangrijk, want veel clubs vertellen ons dat ze voortdurend e-mails van fans ontvangen waarin wordt gevraagd om een grotere positieve impact.”